Polskę zamieszkuje 8 gatunków gadów, z czego dwa z nich należą do rodziny jaszczurek właściwych, a jeden do rodziny padalcowatych. Wszystkie gady, na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z 9 października 2014 r., podlegają ochronie, przy czym jaszczurki objęte są ochroną częściową.

Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) występuje w całej Polsce – najliczniejsza jest jednak na nizinach. Spotkać ją można na otwartych, trawiastych terenach, łąkach, polach, obrzeżach lasów i na nieużytkach. Żyje średnio ok. 4 lat. Żywi się bezkręgowcami, takimi jak: chrząszcze, pasikoniki, mrówki, ślimaki. Ma krótką, masywną głowę o zaokrąglonym pysku, pokrytą regularnie ułożonymi tarczkami. Z tyłu głowy znajdują się łatwo zauważalne otwory uszne. Masywne ciało, o długości ok. 20 cm, okrywają ściśle przylegające do siebie łuski – na grzbiecie mniejsze i szorstkie, na brzuchu większe i gładkie. Ogon nieco dłuższy od tułowia. Silne i krótkie nogi z długimi palcami zakończone są pazurkami. Ubarwienie dość różnorodne, zwykle brązowe lub szare z szeroką pręgą z drobnymi plamkami na grzbiecie oraz pasami brązowo-kremowych nieregularnych plam po bokach. Rzadko spotykane są zwinki o jednolitym brązowym kolorze oraz pozbawione plam. Dymorfizm płciowy widoczny jest w ubarwieniu jaszczurek podczas okresu godowego: samce mają w tym czasie zielonkawe podbrzusze oraz boki ciała, a plamy innego koloru zanikają, samice – podbrzusze szare lub kremowe. Po zakończeniu okresu godowego powraca normalne ubarwienie. Samice składają łącznie ok. 18 jaj, zakopując je w różnych miejscach. Młode wykluwają się w okresie od czerwca do września i mierzą wtedy 5-6 cm długości.

Jaszczurka żyworodna (Zootoca vivipara) występuje na terenie całego kraju, głównie na terenach górskich i podgórskich. W przeciwieństwie do jaszczurki zwinki można ją spotkać w miejscach chłodnych i wilgotnych, blisko zbiorników wodnych (w sytuacji zagrożenia dobrze pływa). Osiąga rozmiary do 16 cm długości, z czego połowa przypada na gruby ogon. Ma dość małą głowę o zaostrzonym pysku oraz krótkie i słabe nogi. Ubarwienie żyworódki jest brązowe z wstęgami jasnych i ciemnych plamek wzdłuż grzbietu, po obu stronach ogona. Spotykane są również osobniki brązowo-czarne. W okresie godowym u samców na stronie brzusznej pojawia się pomarańczowa smuga na kremowym tle, występują także liczne małe plamki. W tym czasie brzuch samic jest kremowy bądź złoty, pozbawiony plam albo z lekko zaznaczonymi plamami. Jaszczurka ta rodzi żywe młode – opuszczają osłony jajowe w momencie ich składania.

Padalec zwyczajny (Anguis fragilis) nie należy do jaszczurek właściwych, a ze względu na uwstecznienie kończyn bardziej przypomina węża. Osiąga do 50 cm długości. Jego głowa jest mała i nieoddzielona od tułowia, a oczy chronione są przez powieki. Ubarwienie padalców jest zwykle brązowe, na brzuchu u samic czarne, a u samców żółte. Występują również odmiany barwne, np. turkusowa. Ogon zakończony jest kolczastym wyrostkiem zbudowanym z substancji rogowej, który w razie zagrożenia może być odrzucony. W przeciwieństwie do wyżej opisanych jaszczurek jest aktywny podczas zmierzchu i nocy.